कॉमेडी शो! मनू आणि मी!_“उड्डाण!”

गेल्या थंडीतली गोष्टं.झोपेतून खाडकन जाग आली.मी कुठे आहे तेच कळत नव्हतं.दरवाजा धाड धाड वाजतोय हे जरा वेळानं लक्षात आलं.मग कळेना नक्की कुठला दरवाजा ते.इन्कमटॅक्सवाल्यांची धाड पडल्यावर एखादा शेट जसा उठत असेल तसा खडबडून उठून, डोळे चोळत दार उघडलं.समोर मनू.जिवणी फाकवून फवारा उडवत विचारतोय,“कॅय करतोएस?” “तुझं डोंबल!” मी म्हणालो, “अरे रविवारच्या सकाळी कधी नव्हे ती मुंबईत थंडी पडलेली असताना लोक काय करतात?” माझा तिळपापड म्हणजे मनूची करमणूक.पोटभर हसून झाल्यावर मनू नाटकीपणे “गूड मॉर्निंग! गूड मॉर्निंग!” असं म्हणाला.असं म्हणताना सर्कशीतल्या मुली प्रेक्षकांना अभिवादन करतात तसं करायला लागला.माझी तार सटकलेली.हा सारखा वाकतोय हे बघून मी त्याच्या हातांकडे बघतोय तर मनूनं म्युझियममधे ठेवलं जावं असं जुनंपानं धोतर नेसलं होतं, ते दिसलं.दुटांगी धोतर नेसतात बघा.दोन पायांभोवती त्या धोतराला पंखांचा आकार येतो.मनू तसले ते दोन पंखे हातात धरून वाकून वाकून मला अभिवादन करत होता.रविवारच्या त्या भल्या सकाळी, थंडीत, डोळे चोळत, सटकलेल्या डोक्याने मला ते पहायला लागत होतं.मनूपासून मला सुटका नाही हे मला नव्याने कळलं.
मला म्हणाला, चल! मी म्हटलं, कुठे? म्हणाला, गच्चीवर! मी म्हटलं, आत्ता? आणि हा असा? सुटत आलेल्या लुंगीची गाठ मी घट्ट बांधतोय तर मनूनं पिशवीतून आणखी एक तसलंच धोतर काढलं.मी मागे मागे सरतोय तर त्याने माझ्या लुंगीलाच हात घातला, मला ते धोतर नेसवायला लागला.आमच्या बायकोला अशी ही करमणूक म्हणजे लॉटरी लागल्याचा आनंद.दोरीवरच्या उड्या माराव्यात तसा मी नाचतोय.मनू वेशभूषेचं ऑस्कर मिळवण्याच्या प्रयत्नात आणि बायको चार्ली चॅप्लीन किंवा जीम कॅरीचा सिनेमा बघावा तशी हसतेय.मस्त चहा पिणारय़ा माझ्या बायकोला बाय करून मनूनं माझा हात धरून मला खेचलं आणि पडत धडपडत ठेचकाळत मी त्याच्याबरोबर आमच्या गच्चीपर्यंतचे चार मजले चढलो.मनूनं धोतर इतकं पक्कं बांधलं होतं की माझा कपाळमोक्ष झाला असता पण कमरेचं धोतर मात्रं सुटलं नसतं.
गच्चीवर पोचल्यावर मनू कवायतीच्या मास्तरासारखं ओरडला, “धोतराचे पंखे ताणून धऽऽर!” मी धरले.“ उड्याऽऽ माऽऽर!” मला हसावं की रडावं कळेना.“अरेऽऽ उड्याऽऽ माऽऽर!” कुणी असं ओरडलं अंगावर की मी घाबरतो.मी उड्या मारायला लागलो.मनू एक उडी मारायचा.मला दहा मारायला सांगायचा.मी मनाचा हिय्या करून उड्या मारता मारता शेवटी विचारलंच, “अरे… पण… हे… कशाला?” “सांगतो!” तो म्हणाला, “कधी नाही ते थंडी पडलेली असते.छान झोपेत घड्याळाचा कर्कश्श गजर वाजतो.तो बंद करून तू पुन्हा झोपतोस.थांबू नकोस, मार उड्या! तर पुन्हा उठतोस तेव्हा उशीर झालेला असतो.बायकोवर चरफडत, आदळाआपट करत तू कामावर जायला बाहेर पडतोस.मार उड्या! हं! तू रस्त्यावर येतोस न येतोस तोच इतका वेळ पार्कींग करून झोपलेला टेंपोवाला अचानक जागा होऊन तुझ्या मागे लागतो हात धुऊन.केव्हाही तुझ्या बुडाला येऊन टेकणारा टेंपो चुकवायला तू कडेला होतोस- हं! थांबू नकोस! उड्या मारता मारता लक्ष एकाग्र होतं.ऐकलेलं चांगलं लक्षात राहील- तर तू कडेला होतोस.समोर स्पीडब्रेकर.महापालिकेच्या रस्तानिर्माण खात्याचं आणि मोटरसायकलवाल्याचं साटंलोटं आहे हे तुझ्या गावीही नसतं.तू नाकासमोर चालणारा सर्वसामान्य माणूस.समोरून भरवेगातला मोटरसायकलवाला बघून तू आणखी कडेला होतोस.मागावर टेंपो.समोरचा स्पीडब्रेकर रस्त्याच्या दोन्ही कडांना चपटा बनवलेला असतो.तसा नियम आहे.तू रस्त्याच्या त्या चपट्या भागावर आणि मोटरसायकलवाला तुझ्या पुढ्यात- कारण स्पीडब्रेकरचा झटका टाळून कडेच्या चपट्या रस्त्यानं येणं हा मोटरसायकलवाल्याचा हक्कं आहे.महापालिकेनं त्याला तो बहाल केलाय.क्षणार्धात तू ढगाला हात लाऊन येतोस.टेंपो मागून पुढे आणि मोटरसायकलवाला पुढून मागे दिसेनासा झाल्यावर तू स्वत:ला चिमटा घेतोस.अजूनही आपण हयात आहोत याचं तुला आश्चर्य वाटतं.मोटरसायकलवाल्याला जग जिंकायचं आहे आणि टेंपोवाल्यानं घाई केली नाही तर त्याचा जीव जाईल अशी स्वत:च्या मनाशी समजूत करून घेत, घड्य़ाळात बघत, स्वत:वर चरफडत तू पुढे होतोस.स्वत:वर चरफडणं नेहेमीच तुझ्या हातात असतं- अं हं! थांबायचं नाही! उड्या माऽऽर!- तर तू पुढे होतोस.वळण येताच वळतोस आणि तुझी थेट पाताळात जाण्याची संधी हुकते.कुठल्यातरी खात्याचा बोर्ड लाऊन जोरात खोदाखोदी चाललेल्या खड्ड्यात तुझा उजवा पाय मुरगाळतो.एवढ्यावरच भागलं म्हणून तू देवाचे आभार मानतोस.या सतत खोदकाम करणारय़ांना अजून पुरातन लेणी किंवा हिरय़ाच्या नाही पण मॅंगेनीजच्या तरी खाणी कशा लागत नाहीत असा विचार करत खड्ड्याच्या बाजूला केलेल्या मातीच्या डोंगरावरून तू आता ट्रेकींग करत असतोस.उजव्या पायानी लंगडत.आता नेहेमीच्या कितीतरी नंतरची तरी लोकल मिळेल? आज कामावर पोहोचू? असले सॉलिड डाऊट्स तुझा पिच्छा पुरवत असतात, ते तुझ्या स्वत:वर चरफडण्याच्या आगीत तेल ओतत असतात आणि त्याच नादात तू घसरतोस.धरणीनं तुला आज पोटात घ्यायचं ठरवलेलंच असतं पण तुझं दैव बलवत्तर असतं- मार, मार उड्या!- तू एकदाचा फूटपाथला लागतोस.पण तो तुझा आनंद क्षणभंगूरच ठरतो कारण एवढाच फूटपाथ रिकामा बघून सगळे फेरिवाले तिथे एकत्र आलेले असतात.त्यांची संघटना मोठी.तुझ्यासारखा त्यांना काय विरोध करणार? ’हा रस्ता पादचारय़ांसाठी नाही’ असा बोर्ड महापालिका तरी कुठे कुठे लावणार?...” –आता मनू उड्या मार असं पुन्हा ओरडणार हे लक्षात येताच मी नेट लाऊन जीवाच्या आकांताने बोंब ठोकली, “अरे पण मला ही उड्या मारण्याची शिक्षा का?ऽऽऽ ”
मनू समजूतदारपणे म्हणाला, “उड्या मार.धोतराच्या पंखांमधे हवा शिरेल आणि तुला उडता येईल.उड्डाणपुलांचीही गरज रहाणार नाही.असा प्रयत्न करून उडता येणं हे रस्त्यांवरून चालत जाण्यापेक्षा खूपच सोपं नाही का?”
मी मान डोलावली आणि आणखी उत्साहाने उड्या मारू लागलो!

स्टॅंडअप कॉमेडी शो! मनू आणि मी!_“संघटित व्हा!”

मनू काल सकाळी रेल्वेस्टेशनवर भेटला.जरा भडकलेलाच दिसला.मला बघितल्यावर किंवा कुणालाही बघितल्यावर त्याच्या चेहेरय़ावर हसू येतं.डोळे बारीक करून, जिवणी जमेल तितकी फाकवून तो हसतो.लाचार वाटावं असं ते हसू.काल सकाळी ते नव्हतं.मी मानेनेच काय झालं असं विचारलं.मनू म्हणाला, “यार संघटित व्हायला पाहिजे आपण लोकांनी!” मी यड्यासारखा आ वासून त्याच्या तोंडाकडे पाहतच राहिलो.नेहेमीप्रमाणे.तो म्हणाला, “हे लोक मुसंडी मारून कसे जागा पकडतात बघितलंस!” मी लगेच आजूबाजूला बघायला लागलो.”आता नव्हे रे! लोकल स्टेशनमधे आल्यावर! शेवटच्या स्टेशनपर्यंत आपण आपले उभे!” “हो तर!” मी तत्परतेने मान डोलावली.मनू म्हणाला, ”यार आपल्याला पण जमायला पाहिजे! वर्षानुवर्षं आपण लोकल पकडतो.पास संपला की इमानेइतबारे नवीन पास काढतो.आपल्यला बसायचा हक्क नाही?” मनूच्या या बोलण्यामुळे मी आणखीनच भडकलो.खरं म्हणजे लोकलट्रेनमधे उडी मारून जागा पटकावणं मला बापजन्मी शक्य नाही हे मला पूर्णपणे पटलंय.पण मनू बोलायला लागतो आणि मी भडकतो.असं जवळजवळ नेहेमीच होतं.मी रागारागानं प्लॅटफॉर्मवर टवाळक्या करत उभ्या असलेल्या नेहेमीच्या ग्रुप्सकडे पहात राहिलो.मनू माझ्या आगीत तेल ओतत होताच.लोकल आली तशी त्वेषाने मी आज तिच्या दरवाज्याकडे झेपावलो, तेव्हा मनू शांत होता.
पुढे कसं कसं काय काय झालं मला कळलं नाही.पण नेहेमीप्रमाणे दोन-चार जणांनी मला दोन सीट्सच्या मध्येही पोचू दिलं नाही,पॅसेजमधेच ज्याम केलं.त्यांच्या दोन-चार ढुश्यांनी आणि चार-पाच कोपरखळ्यांनी माझ्यातला अन्यायाविरूद्धचा अंगार साफ विझवून टाकला.आता आणखी पुढे जाण्याच्या प्रयत्न सोडून देऊन शांत उभा राहिलो नाही तर दोन-चार थपडा पडतील अशी भीती वाटून माझा पुतळा झाला.माझी नजर डोळे फिरवून फिरवून आता मनूला शोधू लागली.
बरय़ाच प्रयत्नांनंतर जेव्हा माझी बुबुळं मनूवर स्थिर झाली तेव्हा तो जागा पटकावणारय़ा एका ग्रुपमधे घुसला होता.मनूच्या बोलण्यातल्या अद्भुत शक्तीमुळे त्यातला एक जण नागासारखा डोलायला लागलेला मी पाहिला.जरा वेळाने तो डोलणारा उभा राहिला आणि मनूला त्याने आपल्या जागेवर बसवलं.मनूनं आढेवेढे घेतले पण तो डोलणारा नाग त्याला प्रसन्नंच झाला होता.मनू छान ऐसपैस बसला.डोळे बारीक करून, जिवणी फाकवून हसत हसत इकडे तिकडे पहात राहिला.मी दोघा-चौघांच्या आडून डोकं काढून आशाळभूतपणे ते पहात शेवटपर्यंत उभाच राहिलो.
लोकलमधून उतरल्यावर मनू नेहेमीप्रमाणे माझ्यासाठी थांबला नाही म्हणून दुपारी मी मनूच्या ऑफिसमधे पोचलो तेव्हा त्याच्या कचेरीत मिटींग चालली होती.मनू मला नेहेमी चहा पाजतो.त्याच्या आजूवाजूला बसलेला कोणीतरी नेहेमीच कसा आमच्यासाठी चहा मागवतो याचं कोडं मला कधीच सुटत नाही.सगळे मिटींगमधे गुंतल्यावर हळूच तो मला घेऊन बाजूला झाला.म्हणाला, “लोड खूप आहे रे कामाचं.पोरांना जरा जाणीव करून दिली.संघटित व्हायला नको, मला सांग!” मी मान डोलावली.माझ्या डोळ्यांसमोर नेहेमीच एक कागद आणि एक पेन्सिल हातात घेऊन कागदावर खुणा करत बसलेला मनू आला.मागे एकदा मी त्याला विचारलंही होतं त्याबद्दल.नेहेमीसारखं हसून तो म्हणाला होता, “नुसतं मान खाली घालून काही होत नाही राज्या,सगळ्या खाणाखुणा खाचाखोचा यांचा अभ्यास पाहिजे!” तेव्हाही मी यड्यासारखा त्याच्याकडे पहात राहिलो होतो.
यावेळी तो पुढे म्हणाला,“खातेबदलाचं- डिपार्टमेंट चेंजचं- महत्व पटवून दिलंय यावेळी पोरांना!” पोरं म्हणजे मनूचे सहकारी.“ पोरं चार्जड् झाली आहेत.” सहकारय़ांकडे बघत मनू म्हणाला, “आता बघ सगळी केबिनकडे धावतील.” मी बघत होतो, खरंच ती धावली.मनू म्हणाला, “त्यांचा आवाज ऐकून साहेब बाहेर येईल.” मी बघितलं.साहेब आला.मनू म्हणाला, “आता धूमशान.” मी पाहिलं.खरंच धूमशान.मनू माझ्या कानात म्हणाला, “बघितलंस संघटित होण्याचा परिणाम!” मी मनूला म्हणालो, “अरे पण तू इथेच! ते बापडे झगडताएत साहेबाशी!” मनू डोळे बारीक करून हसला.माझा हात ओढून त्याच्यावर टाळी दिली.आपला कागद, पेन्सिल, कागदावरच्या खुणा यावर हात फिरवला.मला म्हणाला, “आता रात्री घरी भेट.मी आता घुसतो यांच्यात.” माझ्या पाठीवर थापटून तो पुढे झाला, घोळक्यात घुसून लाचार हसत साहेबासमोर उभा राहिला.मी तिथून निघालो तेव्हा तो साहेबाला काही सांगण्याऐवजी आपल्या पोरांना़च डोस पाजत होता.
गेली वीस वर्षं मनूनं आपला बसायचा कोपरा सोडलेला नाही.खातेबदल काय मनूच्या नोकरीत त्याचा शाखाबदलही झालेला नाही.सगळ्या सायबांचा तो आवडता आहे.
रात्री मनूनं बोलवलं म्हणून मी त्याच्या घरी गेलो.मला उशीरच झाला होता.मनू आपल्या बिल्डिंगच्या गच्चीत सोसायटीच्या मिटींगमधे होता.मी तिथे पोचलो तेव्हा इतर सगळे मेंबर्स एकमेकांच्या उरावर बसायचे बाकी राहिले होते.मनू कठड्याला टेकून त्यांच्याकडे बघत उभा होता.मला बघितल्यावर पुढे झाला.म्हणाला, “बिल्डरनं साल्यानं काम पूर्ण केली नाहियेत रे! संघटित केलंय बघितलंस सगळ्यांना.” तोपर्यंत ’पोरं’ शिवीगाळीवर उतरली होती.चल, जरा खाली जाऊन सिगारेट ओढू म्हणून मला मनू खाली घेऊन गेला तेव्हाही संघटित होण्याचंच महत्वं तो पटवून देत होता.त्याच्या पानाचे, सिगारेटचे पैसे फेडून मी ते गुंग होऊन ऐकत होतो…

स्टॅंडअप कॉमेडी शो! मनू आणि मी!_“आवड”

मागच्या वेळी मनू काय उखडला बघितलंत! काय केलं मी? त्याचं म्हणणं अवघड शब्द वापरू नकोस.स्वस्तं नाही म्हणता येत, सवंग कशाला म्हणायचं? माझं पण असं होतं नं मनू समोर दिसला की! मी अशी काहीतरी चूक करतो की मनूला बोलायला कारण मिळतं.
यावेळी मी त्याला विचारलं, अगदी प्रेमानं हं, “मनू तुला कसली आवड आहे?” मनूनं जोरात “हॅऽऽऽ” केलं! आजूबाजूचे टकामका बघताएत.एकदा मनूकडे, एकदा माझ्या उतरलेल्या चेहेरय़ाकडे.मनूचा ओघ सुरू झाला, “काय येडा आहेस का तू? कसली आवड? अरय़ेऽऽ अर्धं आयुष्यं जातं पुस्तकी शिक्षणात.उरलेलं अर्धं अनुभवातून शिकण्यात.नोकरी मिळवायची, ती टिकवायची, येता-जाता लोकल ट्रेनच्या सर्कशीत जीवाला सांभाळायचं.चार तास जातात नुसत्या प्रवासात.उरलेले आठ तास कामावर, कामाच्या ठिकाणी संपतात.जेवण, झोप, हगणं मुतणं…” मनू एकदा बोलायला लागला की थांबत नाही आणि माझं असं आहे की मी नेमका त्याला चान्स देत रहातो.मी म्हणतो, “तसं नाही मनू पण जीवाला विरंगुळा- ” माझं वाक्यं अर्धवटच रहातं.
मनू ओठावर आलेली शिवी आतल्या आत दाबायचा प्रयत्न करत म्हणतो, “अरय़ेऽऽ इथे श्वास घ्यायला फुरसत नाही.मरणाचं काम असतं नोकरीत.लोकलट्रेनमधे चढायचं म्हणजे म्हणजे युद्धासाठी गडावरच चढायचं.जगलो वाचलो तर कामावर जायचं नाही तर- घरी येताना तेच हाल.नोकरीत साहेब मुळावर उठलेलाच असतो.घरी आल्यावर पोरं झोंबतात.बायको उशीरा येणार कामावरून.चहा करून करून घ्यायचा, भाजी आणायची, जमलं तर निवडायची.विरंगुळा काय म्हणतोस? एक वर्ष संपून दुसरं कधी सुरू होतं तेच समजत नाही!”
मी अडाणी.मी मनू पुढे हार मानत नाही- “मनू अरे सगळ्या गर्दीच्या गाड्या सोडून बिनगर्दीची गाडी पकडतोस.उशीर का? म्हणून सायबानं विचारलं की हसून टोलवतोस.जास्तीच झालं तर सरळ सही कॅन्सल करून घरी जातो म्हणतोस! मनू आता डोळे बारीक करून नेहेमीचं हसायला लागतो.म्हणतो, “यड्याऽ सायबाला गुंडाळतो व्यवस्थित.जमतं की नाही? डोस द्यायचा, मग गोड बोलायचं.मग पुन्हा डोस, पुन्हा गोड-” मनू ठसका लागेपर्यंत हसत रहातो.मला कसंतरीच वाटतं, मी म्हणतो, “अरे आणि मरणाचं रे कसलं काम? गप्पा तर मारत असतोस आख्खा वेळ!” आता मनू माझाच हात खेचतो आणि जोरदार टाळी देतो.खांद्यावर हात टाकून म्हणतो, “यड्याऽ इमानदारीत खाली मान घालून काम करणारे असतात तुझ्यासारखे, मी कशाला काम करू? महिन्याची अखेर चमचमीत असते माझी, फुकटचा पगार घेतो की नाही?” माझा पुन्हा यडा गोंद्या होतो.मनू धबधब्यासारखा हसतच रहातो.हसू कसंबसं आवरून तो तत्वज्ञान सांगितल्यासारखं सांगायला लागतो, “ आता तू म्हणतोस आवड.काय करायची आहे आवड, छंद? कुणाला नाव कमवायचंय, पैसा कमवायचाय आणखी?” मी त्याला थांबवून म्हणतो, “तसं नाही रे, पण मनाला समाधान मिळतं अशा आवडीतून, छंदातून.” माझ्या डोक्यात टप्पल मारत मनू म्हणतो, “मला काय मिळत नाही समाधान! याला जरासं चढवायचं, तो माझ्या वाटणीचं काम करतो.त्याला जरा थांबवलं, या! या! केलं की तो मस्त टाईमपास करतो.एखाद्याच्या एखाद्या गोष्टीविषयी उगाचच उत्सुकता दाखवायची की तो खूष.भडभडा बोलतो.तसाच अगदी साधा असला नं (पुन्हा मला टप्पल) तर गुलामसुद्धा होतो.काय आहे की सतत आपला टाईमपास झाला पाहिजे.” तरीही मी मूर्ख मनूला विचारतोच, “अरे असं कसं? आयुष्यात काही करायला नको? निदान प्रमोशन तरी घेशील?” मनू माझ्याकडे कीव आल्यासारखा बघत रहातो.कुत्सित हसत म्हणतो, “ अरे काय वाईट चाललंय माझं? बापाची जागा आहे.बायको ऑफिसर आहेच.मस्त टाईमपास होतोय लोकांशी गोड बोलून, उल्लू बनवून, कामचुकारपणा करून.करणारे करतात की रे आयुष्यात बरंच.आवड जोपासतात, छंद जोपासतात.समाधान का काय ते मिळवतात.कशाला हवेत फुकटचे ताप! चाललंय मस्त ते काय वाईट आहे? ” मग मला रहावतच नाही, “ अरे पण हे असंच किती दिवस चालणार? नोकरीत माणसं कमी करतील.खरोखरंच मरणाचं काम करावं लागेल.सक्तीनं घरीसुद्धा बसवतील पुढेमागे! मग काय करशील? कसा टाईमपास करशील?” मनू म्हणतो, “ पुढचं पुढ्ये रय़े! मी गोड बोलतो.मला मेहनत नको.आपल्याच मित्रांना उल्लू बनवून मतलब साधणं मला जमतं.मी-”
मनूचं चालू होतं आणि नेहेमीप्रमाणे माझ्या तोंडाचा वासलेला “आ” तसाच वासलेला रहातो…

स्टॅंडअप कॉमेडी शो! “मनू आणि मी!”

पेव फुटलंय वाचकहो स्टॅंडअप कॉमेडी शो, अर्थात दोघा विनोदवीरांनी समोरासमोर उभं राहून लोकांना काहीही करून हसवत ठेवण्याचं! हे सगळं मस्तं तर आहेच पण नवीन नाही हे कबूल कराल का?
तुम्ही शाळेत होतात आणि नुकतीच डोळ्यातल्या कोपरय़ातून चोरून ’तिला’ बघायची समज तुम्हाला येत होती आणि तुमच्या मनातल्या मनात का होईना तिचा आणि तुमचा स्टॅंडअप कॉमेडी शो सुरू असायचा! तुम्हाला माहित असायचं तो कॉमेडीच होणार? हा! हा!... मग या विचारात गढून गेल्यामुळे घरी अभ्यास करताना तुमचा आणि आईचा स्टॅंडअप कॉमेडी शो व्हायचा.त्याचे काही यशस्वी प्रयोग झाले की तुमचा आणि बाबांचा याच शोचा एक खास खेळ व्हायचा आणि शेजारी हसून हसून बेजार व्हायचे.तुम्ही तुमचा जानी दोस्त, तुमची जवळची मैत्रीण, तुमचा ऑफिसमधला मित्र, तुमचा बॉस… साखळी लांबतच चालली ना? आत्ता कळलं या शोजचं यश कशामुळे आहे?
तुमच्या हेही लक्षात येत असेल बघा, तुमचं एक मन आणि तुमचंच दुसरं मन यांचा असा शो तर वाट्टेल तेव्हां, वाट्टेल तितका वेळ, वाट्टेल तिथे-कधी कधी तर नको तिथे सुद्धा- चालू असतो!
माझा परममित्र मनू आणि मी आमचं पूर्वापार असंच चालत आलेलं आहे आणि ते मी ’मनू आणि मी’ या माझ्या ब्लॉग मालिकेच्या रूपात शेअर करणार आहे!
हा मनू त्या मनूस्मृतीतला आहे का? तो पहिला का दुसरा? असले प्रश्न विचारत बसण्यापेक्षा प्रत्यक्ष ’मनू आणि मी’ च वाचा ना! वाचा आणि प्रतिक्रिया द्यायला मात्र विसरू नका! काय?

पुस्तकांची किंमत डॉलरमधे!!!

पुस्तकांची किंमत जर डॉल्रर्समधे दिसली तर कुणाला आनंद होणार नाही!!!
पहा:
http://www.rasik.com/cgi_bin/display_author.cgi?authorId=a66751&lang=marathi

संघटनं! (“चांगभलं” च्या चालीवर)

संघटनं! हो द्येवा संघटनं!
लोकशाहीच्या नावानं संघटनं!
तुनतुनं! हो द्येवा तुनतुनं!
लोकशाहीचं द्येवा तुनतुनं! ||धृ||

उत्सवांची मांदियाळी
तरूनाई भोळीभाळी
मेंढपाळी नेत्यांची मेंढरं ॥१॥ ॥धृ॥

मेंढपाळी नेत्यांची
करनी काळी कसाबाची
पात्याखाली बळी जाती मेंढरं ॥२॥ ॥धृ॥

वाचलेलं येक मेंढरू
न्येत्ये म्हन्ती काय करू
भावलं बनवून टाकीती हातातलं ॥३॥ ॥धृ॥

भावलं बनी फुडला न्येता
लोकशाही येता जाता
खाता खाता जसं तोंडी लावनं ॥४॥ ॥धृ॥