भाग १, भाग २, भाग ३ आणि भाग ४ इथे वाचा!
आताही त्या मळ चढलेल्या मोठ्या आरशात कितीतरी वेळ हातातल्या पंचानं ती तोंड पुसत राहिली. उंचावरून गढूळ पाण्यात जेमतेम् प्रतिबिंब दिसावं तसा चेहेरा त्या जुन्या आरशात निरखत राहिली. तिच्याच ते लक्षात आलं. मग तिनं विस्कटलेल्या केसांचे पेड बांधले. लग्नानंतरच ती हे शिकली होती. तेल लावणं, वेणी घालणं, मोठं कुंकू लावणं, साडी नेसणं... तिला स्वत:च्याच अडॅप्ट होत जाण्याच्या सवयीची कमाल वाटली! किती? आणि कुणाशी?... कसं?... का?... तिनं पुन्हा एकदा चेहेरा आरशात निरखला... बॉब केलेले, उडत रहाणारे केस. जेमतेम पिन केलेले. कपाळ मोकळच बर्याच वेळा... आणि आता... हूंऽऽऽ... स्वत:शीच कडवट हसून तिनं फ्रीझ उघडला. अगदी खालचा, भाजीचा ट्रे काढला. पडवळाचे तुकडे बाहेर ठेवले. विळी घेऊन भिंतीकडे तोंड करून चिरत बसली...
समोर फोफडे उडालेल्या भिंती. वरच्या बाजूला डोक्याला लावलेल्या तेलाचे उमटलेले ठसे. रांगेत. जणू भुतांच्या सावल्याच. पंक्तीला येऊन बसलेल्या... या घरातही- दुसर्या लग्नानंतरच्या, काही फार वेगळी परिस्थिती नव्हती. सासू आणि सून हे नातं प्रेमाचं कधी असतं?...
त्या पहिल्या घरी सगळंच अशुद्ध आणि अवघड. आईवेडा मुलगा... आणि आई... हो! वेडीच म्हणायला पाहिजे... मीच कशाला... तिचेच जवळचे... मुलगा आज्ञाधारक श्रावणबाळ... लग्नाच्या रात्रीसुद्धा सगळ्या वर्हाडातच झोपणारा आणि त्यातच- शी:ऽऽ किळस किळस... दुसरं काहीच नाही!... तिचं अंग आता भाजी चिरता चिरताही शहारलं...
किती निरर्थक असावा एखादा माणूस?आणि तरीही त्यानं माजावर आलेल्या, लाल तुर्याच्या कोंबड्यासारकं मान टेचात मिरवत फिरावं? कसला अभिमान? कुठल्या विश्वात रहाणारी ही माणसं? आणि तरीही भुलवणारी?... हो! आपण नाही भुललो?... ऊस डोंगा परी रस नोहे डोंगा... काय भुललासी वरलिया रंगा...
शेवटी सगळंच भिजत पडलेल्या घोंगड्यासारखं झालं... त्या सगळ्यातून किती दिवस जात राहिलो आपण? आपल्या स्वभावानुसार सहन करत... सहन करण्याशिवाय दुसरा पर्याय नसल्यासारखं!... आणि एवढं सगळं सहन करूनही... जरी... डॉक्टरकडे चेकींगला जाऊन आलो... एकदा, दोनदा!... आपला काहीही प्रॉब्लेम नाही!... मग त्याचं चेकींग... चेकींगला न तयार होण्याइतका तरी तो पुरूष होता... त्याचं चेकींग... मग त्याचं ते निरर्थक ऑपरेशन... विशेष म्हणजे एवढ्या सगळ्यातून जाऊनही त्याला अजूनही न शिवलेली मॅच्युरिटी... शेवटी अगदी सहन होईना, अंगातला ताप जाईना, छातीतला कफ संपेना तेव्हा... तेव्हाही शांतपणेच माहेरी परत...
विचारानं एक स्थानक गाठलं. गाडी थांबल्यासारखी झाली. तिनं समोरच्या ताटात पाहिलं. पडवळाचे बारीक तुकडे... विचारांच्या नादात पुन्हा पुन्हा बारीक झालेले... ती उठली. चिरलेली भाजी ओट्यावर ठेवली. हात धुताना घड्याळात पाहिलं. ट्रान्झिस्टर ऑन केला. आणखी एक विचार विरोधक उपाय... (क्रमश:)
आताही त्या मळ चढलेल्या मोठ्या आरशात कितीतरी वेळ हातातल्या पंचानं ती तोंड पुसत राहिली. उंचावरून गढूळ पाण्यात जेमतेम् प्रतिबिंब दिसावं तसा चेहेरा त्या जुन्या आरशात निरखत राहिली. तिच्याच ते लक्षात आलं. मग तिनं विस्कटलेल्या केसांचे पेड बांधले. लग्नानंतरच ती हे शिकली होती. तेल लावणं, वेणी घालणं, मोठं कुंकू लावणं, साडी नेसणं... तिला स्वत:च्याच अडॅप्ट होत जाण्याच्या सवयीची कमाल वाटली! किती? आणि कुणाशी?... कसं?... का?... तिनं पुन्हा एकदा चेहेरा आरशात निरखला... बॉब केलेले, उडत रहाणारे केस. जेमतेम पिन केलेले. कपाळ मोकळच बर्याच वेळा... आणि आता... हूंऽऽऽ... स्वत:शीच कडवट हसून तिनं फ्रीझ उघडला. अगदी खालचा, भाजीचा ट्रे काढला. पडवळाचे तुकडे बाहेर ठेवले. विळी घेऊन भिंतीकडे तोंड करून चिरत बसली...
समोर फोफडे उडालेल्या भिंती. वरच्या बाजूला डोक्याला लावलेल्या तेलाचे उमटलेले ठसे. रांगेत. जणू भुतांच्या सावल्याच. पंक्तीला येऊन बसलेल्या... या घरातही- दुसर्या लग्नानंतरच्या, काही फार वेगळी परिस्थिती नव्हती. सासू आणि सून हे नातं प्रेमाचं कधी असतं?...
त्या पहिल्या घरी सगळंच अशुद्ध आणि अवघड. आईवेडा मुलगा... आणि आई... हो! वेडीच म्हणायला पाहिजे... मीच कशाला... तिचेच जवळचे... मुलगा आज्ञाधारक श्रावणबाळ... लग्नाच्या रात्रीसुद्धा सगळ्या वर्हाडातच झोपणारा आणि त्यातच- शी:ऽऽ किळस किळस... दुसरं काहीच नाही!... तिचं अंग आता भाजी चिरता चिरताही शहारलं...
किती निरर्थक असावा एखादा माणूस?आणि तरीही त्यानं माजावर आलेल्या, लाल तुर्याच्या कोंबड्यासारकं मान टेचात मिरवत फिरावं? कसला अभिमान? कुठल्या विश्वात रहाणारी ही माणसं? आणि तरीही भुलवणारी?... हो! आपण नाही भुललो?... ऊस डोंगा परी रस नोहे डोंगा... काय भुललासी वरलिया रंगा...
शेवटी सगळंच भिजत पडलेल्या घोंगड्यासारखं झालं... त्या सगळ्यातून किती दिवस जात राहिलो आपण? आपल्या स्वभावानुसार सहन करत... सहन करण्याशिवाय दुसरा पर्याय नसल्यासारखं!... आणि एवढं सगळं सहन करूनही... जरी... डॉक्टरकडे चेकींगला जाऊन आलो... एकदा, दोनदा!... आपला काहीही प्रॉब्लेम नाही!... मग त्याचं चेकींग... चेकींगला न तयार होण्याइतका तरी तो पुरूष होता... त्याचं चेकींग... मग त्याचं ते निरर्थक ऑपरेशन... विशेष म्हणजे एवढ्या सगळ्यातून जाऊनही त्याला अजूनही न शिवलेली मॅच्युरिटी... शेवटी अगदी सहन होईना, अंगातला ताप जाईना, छातीतला कफ संपेना तेव्हा... तेव्हाही शांतपणेच माहेरी परत...
विचारानं एक स्थानक गाठलं. गाडी थांबल्यासारखी झाली. तिनं समोरच्या ताटात पाहिलं. पडवळाचे बारीक तुकडे... विचारांच्या नादात पुन्हा पुन्हा बारीक झालेले... ती उठली. चिरलेली भाजी ओट्यावर ठेवली. हात धुताना घड्याळात पाहिलं. ट्रान्झिस्टर ऑन केला. आणखी एक विचार विरोधक उपाय... (क्रमश:)
No comments:
Post a Comment