कळी

फुलणारा गंध मनाचा
मोहरता कोमेजून जावा
पहाटेच ऐन बहरात
मळभून काळोख व्हावा

रूसली कळी ती फुलतच नाही
कारण त्याचे कुणी शोधावे
का कळीवरच उमलण्याआधी
वेलीने उगाच रूसावे

निरागस कोवळे हसणे
गतजन्मीचे पुण्य असावे
दुर्दैवी दैवी जिणे हे
फुलणे त्याचे पाप ठरावे

कोपला निसर्ग म्हणावा
की अज्ञानी जीवांचे खेळणे
कुणालाच कळले नाही
कळीचे चिरशांत झोपणे!

राज्य (५)

भाग ४ इथे वाचा!
अवाक् राजू स्वत:शीच बोलू लागतो.
“मी माझ्याच घरात आहे की शेजारय़ांच्या? ग्लासात पाणीच आहे की दुसरंच काही?.. हे सेलिब्रेशन कसलं? आनंदाचं की शोकाचं?”
गार्गी त्याच्याकडे बघून हसतेय.
“काय राजू? पिणार का?”
“पिऊ की नको.. असं चालंलय माझ्या मनात!”
“म्हणजे नेहेमीसारखंच!”
“बरोब्बर! पण आज मला झालाय ओवरडोस-”
आता बाप बापाचं कर्तव्य पार पाडण्याच्या भूमिकेतून पुढे सरसावलाय.
“राजू! तुला किती वेळा सांगितलंय-”
“सॉरी पितामह- आपलं हे पिता-पिता-पिताश्री! मला झालाय ओवरडोस तो डोक्यावर ओझं वहाणं बरं की तेच ओझं हातानं ढकललं तर ते चांगलं या विचारांचा!.. डोक्यावर ओझं असलं तर एक तरी बरं की डोकं इतर कशासाठी वापरायला नको! ओझं धरण्यात हात अडकलेले! म्हणजे काही करायलाही नको! उलट.. हाताने गाडी ढकलायची म्हणजे इनवेस्टमेंट आली! लायसन्सची लपडी आली! ट्रॅफीक जॅमची कटकट आली! हातगाडी पार्क कुठे करायची ही सुद्धा चांगलीच अडचण आणि-”
आता मोठ्या बहिणीच्या भूमिकेतून गार्गी सरसावलेली.
“राजूऽ अरे एवढा विचार करून चालत नाहीऽ एवढं स्वत:ला कोसून-”
“आम्हाला डोकं दिलंय देवानं भगिनीश्रीऽ ते आमच्याच या धडावर विराजमान आहेऽ त्यात सदान्कदा काही न काही भरत असतं-”
बापाला राजूनं एवढं बोलणं अभिप्रेत आणि मान्य दोन्ही नाही.
“मोठे शहाणे होताएत चिरंजीव दिवसेंदिवस! पुस्तकं वाचताएत ना!”
कायम राजूला समजावणं हे गार्गीचं आवडतं काम.
“राजूऽ अरे कशाला एवढं शिणवायचं स्वत:लाऽ”
“काय करू ताईश्री! मला शिकायचंय! सुधारायचंय! मला तुझ्यासारखी- ह्यांनी लावली तशी- नोकरी कुणी लावणार नाही! माझं कौतुक, फुकटचं, तर कुणीच करणार नाही! मला याच घरात रहायचंय! कशातच प्राधान्य नाही, आरक्षण नाही! आणि आता तर काय..”
“कायऽ काय झालंऽ”
“बाबांना प्रमोशन मिळालंय ताई! आता त्याना हक्काची जागा मिळतेय!”
बाप दचकलाय आणि गार्गी त्याच्या अंगावरच झेपावलीय.
“होऽ पपाऽऽ खरंचऽऽ पार्टी हवी हं आम्हालाऽ हांऽऽ”
बाप तिच्याकडे बघून निर्लज्जासारखा हसतो.राजूवर डोळे मोठे करतो.राजूला आता चेव आलाय.
“आता त्याना स्टेशनपर्यंत जायला नको! लोकल पकडायला नको! रेटारेटी नको! ऑफिसमधे जायला नको आणि काम तर नकोच नको!- ते कधी हवं होतं म्हणा!”
“म्हणजेऽऽऽ”
“आता हातगाडीची मालकी विभागून!”
बापाचा आता मात्र स्फोट होतो.
“राजूऽऽ फार होतंय तुझं! अजून जमिनीतून वर नाही आलास तर एवढं? दबून रहायचंस तू! अजिबात डोकं वर काढायचं नाही! कळलं नं? काडीची अक्कल नाहिए तुला! पढतमूर्ख नुसता! विचार करून करून काही होत नसतं, तर-”
शेजारी बसलेली गार्गी अचानक उठून बाजूला गेलेली बघून बोलायचा थांबतो.गार्गीचे डोळे विस्फारलेले.
“बाबा म्हणजेऽऽ तुम्ही.. तुम्हाला काढलं शेवटीऽऽ”
“काढलं!.. काढलं बिडलं काही नाही गं.. नुसतं आपलं ते- हे-”
“घरी बसवलं गं ताई! आणखी त्रास होऊ नये म्हणून!.. कंपनीला!- नाही नाही!- मी आपला.. माझा चौकोन उघडून बसतो पुस्तकांचा! काय आहे की.. माझं आपलं.. मला तो चौकोन उघडून बसलं की डोक्यात काहीतरी भरता येतं.. काय आहे की डोक्यात सतत विचारांचं आत बाहेर चाललेलं असलं की मी नॉर्मल असतो.निर्णय काय घ्यायचाच असं नसतं! की घ्यायचा? घ्यायलाच हवा का? घेता येतोच? की नाही? की-”
राजू पुटपुटत खोलीच्या डाव्या कोपरय़ात आपलं पुस्तक उघडून बसतो.
गार्गीला गहिवर आलाय.तिच्या डोळ्यात पाणी.
“पपा.. मला बोलला नाहीत.. हे असं झालेलं.. निदान शोक तरी मनवला असता होऽऽ काय हे गप्पा मारत बसले मीऽ पपाऽऽ”
बापाच्या गळ्यात पडते.त्याच्या बेरक्या नजरेत थोडी चलबिचल.गार्गी एकदम बाजूला होते.
“बरं झालं म्हणा.. एखाद्या गरजू मुलीला तरी नोकरी मिळेल!”
“काय म्हणालीस?”
“काही नाई हो बाबा! काई नाही! उद्या.. उद्या मला जरा लग्नाला जायचंय एका मैत्रिणीच्या आणि साडी इस्त्री केलेली नाही! तुम्ही जरा इस्त्री करता का?”
“मी!!! मला सांगतेस तू?”
“का? सांगू नको? मग आता तुमचा उपयोग काय? ही वरची कामं आता तुम्हीच करायची! स्वत:च्या हाताने इस्त्री करायला जमत नसेल तर लॉंड्रीत नेऊन करून आणा! आणाल ना प्लीजऽऽ आईऽऽ पानं घ्यायची काय गं? भूक लागलीये मरणाचीऽ”
गार्गी आत निघून जाते.बाप चुळबुळत उभा.राजूचं डोकं पुस्तकातच आहे पण अंत:चक्षू गार्गी-बाप यांचं काय चाललंय इकडे.तो संधी साधतो.
“आधी करावे! मग भरावे!
आधी काढावे! मग बसवावे!-”
बाप चिंताग्रस्त.मांडी घालून कॉटवर बसलेला.
“गुळाचा गणपती जैसा! लाल पाटावरी!”
तत्काळ बापाची मांडी मोडते.
“राजूऽऽ”
बाप ओरडल्याबरोबर राजूनं अंग चोरून घेतलंय आणि त्याचा आवाज खाली आलाय.
“करावे पालन सर्वांचे! पसरावी चादर!
मग पायाखालून हळूच, काढून घ्यावी!”
बाप रागारागाने उठून उभा राहिलाय.काय करावं त्याला सुचत नाही.तो धुमस धुमस धुमसतोय..

राज्य (४)

भाग ३ इथे वाचा
संध्याकाळ झालीय.बापाने कॉटवर मस्त ताणून दिलीय.घोरतोय.आई खाली जमिनीवर बसून भाजी निवडतेय.तिची मधेच कुठेतरी बघत तंद्री लागते, मोडते, पुन्हा तंद्री लागते असं चाललंय.
एक चष्मा लावलेली, उंच, किडकिडीत तरूणी घाईघाईत बाहेरून येते, चपला काढते, खांद्यावरची ऑफिसबॅग खाली ठेवते.समोर बघते तर आईची कुठेतरी बघत तंद्री लागलेली.
“वा! वा!-” मुलीचा आवाज पुरूषी आणि वरच्या पट्टीतला.ती टाळ्या वाजवण्याच्या बेतात असताना आई तिला अडवते.बाप झोपलाय ते दाखवते.
“मरू द्ये ग!.. आयला! उद्या तीन हजार साल उजाडेल आणि अजूनही चित्रं तेच! पुरूष निवांत झोपलाय! बाई बसलीए निवडत आणि स्वत:चं डोकं चिवडत!.. ह्याना काय झालंय?”
आई काही बोलत नाही.मुलगी डोक्यावर घट्टं बसवलेला हेअरबॅंड काढते.
“काही झालेलं नाही ना अजून?”
“गार्गी! असं काय बोलतेस? त्याना किती कौतुक आहे तुझं आणि तू-”
“कसलं कौतुक? हॅऽऽ.. शिकवलं, नोकरी लावली, जपलं ते बाजारात चांगला भाव यावा म्हणून!.. आयला! नोकरी आहे म्हणजे कुणीही करून घेणार आणि वर त्या बाशिंग बांधलेल्या खोंडाला स्कूटर, कार, फ्रीज नायतर फ्लॅट द्यायला पैसे नकोत खर्चायला? ते कुठून येणार?- माझ्याच नोकरीतून! मुलीच्या! यांच्या बापाचं काय जातंय?.. आयलाऽऽ”
“काय गं सारखं आयला! आयला! बरं दिसतं का ते मुलीच्या जातीला?”
“आलीस शेवटी जातीवर? आय्- एवढं सारखं सारखं आयला आयला म्हणून तुझ्या डोक्यात काही प्रकाश पडत नाहीच! अगं यांचीच ढाल करून यांच्याशीच कसं लढायचं ते समजणार नाही तुला!- आणि जमणार तर नाहीच! रहा अशाच.. वर्षानुवर्षं!”
आई आश्चर्यचकीत झालीय.
“काय बोलतेस गार्गी!.. मी समजतेय तू ह्यांच्याच बाजूची! तेही तुला इतकं जपतात! माझ्या कधी लक्षातच नाही आलं! कमाल आहे बाबा तुम्हा दोघांचीही!” हात जोडून वर करते.कोपरापासून जोडल्यासारखे.पुन्हा भाजी निवडणं चालू.
गार्गी मोठमोठ्याने तिच्या पुरूषी आवाजात हसायला लागते.
“हॉऽऽ हॉऽऽ हॉऽऽ हॉऽऽ समझनेवालेको इशारा काफी होता है हॉऽ हॉऽऽ”
त्या आवाजाने बापाची झोप मोडलीय.तो कुशीवर होऊन इकडे तिकडे पहायला लागतो.चटकन भानावर येत नाही.भानावर आल्यावर टुणकन् उठून बसतो.गार्गीचा नूर एकदम बदललेला.
“होऽऽ पापाऽ पापाऽऽ”
तो उठून उभाच रहातो.कॉटपासून लांब होतो.
“बस! बस! गार्गी! दमून आली असशील! पाणी आणतेस का? मलाही तहान लागलीय!”
गार्गी लाडीकपणे बापाच्या खांद्यावरून हात टाकते.
“काय म्हणताय पपा! आज लवकर येऊन झोपलात न चक्कं!”
ते प्रेम बघून आई आत जायला निघते.
“आईऽ आम्हाला जरा पाणी देतेस नं आणून?”
आई जोडगोळीकडे पहात जोरजोरात मान हलवते.
“हो! हो! आणते हं! आणते! बर्फ घालून आणते!” आई आत जाते.
“मग काय पपा! काय विशेष?” बाप निर्लज्जासारखा हसतो.
“हॅ हॅ हॅ हॅ! बस! बस इथे!” ती कॉटवर बसते.तिच्याबाजूला बसतो.
“मग? काय म्हणतंय ऑफिस?”
“म्हणतंय काम करा! सतत काम करा! काम नसलं तर काम करायचं सोंग करा! ऐंशी टक्के लोकांनी मजा करा! वीस टक्क्यांनी पिचत रहा!”
“आणि पगाराचं काय?” बापाची नजर बेरकी झालीय.
गार्गीला त्याला काय म्हणायचंय ते कळलंय.तिही खोटी खोटी हसते.
“हाऽ हाऽ तुमच्याकडे सुपुर्द! झाला की लगेच!.. त्याचीच वाट पहाताय ना?” गार्गी लाडात आल्यासारखी.बापही खोटं खोटं हसतो.आतून आई आलीय.पुन्हा चित्रपटातल्या कुलीन स्त्रीच्या अभिनिवेषात.
“घ्या! पाणी गारेगार!”
“थॅंक्यू! थॅंक्यू! तुमचं कर्तव्य तुम्ही व्यवस्थित पार पाडता आहात! आणि त्याबद्दल तुमचं कौतुक करावं तेवढं थोडंच आहे!” बाप आणि गार्गी एकाच सुरात बोलतात आणि हसतात.
सर्कशीत तारेवरची कसरत करून आत जाणारय़ा मुलीसारखं त्या दोघांना अभिवादन करून आई आत जाते.
“चिअऽऽर्स! हा! हा! हा! हा!ऽऽ”
दोघंही सेलिब्रेशनच्या मूडमधे.त्याचवेळी दारात राजू.त्यांच्याकडे बघत उभा...

राज्य (३)

भाग १ इथे वाचा आणि..
भाग २ इथे!
बाप आता कॉटवर ऐसपैस बसलाय.हातातल्या वर्तमानपत्रानं वारा घेत.तंगड्या लांब पसरलेल्या.बैठक बदलतो.मांडी घालून बसतो.जोरजोरात वारा घेतोय.हातातलं वर्तमानपत्र वाचायचा प्रयत्न करतो.आणखी उकडायला लागलंय.वर पंख्याकडे बघतो.पंख्याच्या रेग्युलेटरकडे बघतोय.तोवर आई आतून खांद्यावरून पदर घेऊन कुलीन स्त्रीसारखी येते.
“फुल्लं आहे पंखा अगदी! इकडे आज जास्तं उकडणं झालंय का? बर्फाळलेलं थंड पाणी आणू? इकडून घेणं होईल?”
तो तिच्याकडे नुसता बघत राहिलाय.त्याला हे नवीन असावं.
“इकडून काहीच बोलणं होत नाही! का स्नानाची योजना करू?”
“कुणाच्या?”
“इश्! हे काय बोलणं झालं? इतकं उकडतं आहे इकडे म्हणून इकडून होणार आहे का आंघोळ असं-”
“कुणाच्या नावानं?”
“मी तरी आहे अजून जिवंत! हे घरही आहे! तेव्हा-”
त्याचवेळी आतून राजू आलाय.जेवून.कपड्याना हात, तोंड पुसत, स्स स्स करत.त्याला बघताच आईचा स्वर हळूवार होतो.
“जेवलास राजू?”
राजू मान उडवतो.चपला चढवायला जातो.
“चाललास खेळायला जेवल्या जेवल्या?”
राजू जोरजोरात नकारार्थी मान हलवतो.
“स्स.. स्स.. खेळायला कुटला? स्स.. स्स.. आपल्याला आता खेळाची जरूर नाही तर स्स.. हाऽऽ पुस्तकांची आहे! लायब्ररीत चाल्लोय! हेऽऽ पिताश्री.. आधीही कॉलेजला पाठवायला तयार नव्हते! शिकून कुणाचं भलं झालं नाही, पैसे कमवून आणायला शिक म्हणतात! स्स.. आता तर काय सगळा आनंदच!.. तरीही स्स हाऽ.. माझ्या नशिबात स्स.. एवढं सिन्सियर असूनही.. शिकायचं आहे की स्स.. नाही? मी हमाल व्हावं की भाड्याने हातगाडी चालवायला घ्यावी? स्स हाऽ.. एवढं तुम्ही ठरवा तोपर्यंत स्स.. रहातो पुस्तकात बुडून! आज अभ्यास होईल की नाही? आवश्यक ती संदर्भपुस्तकं मिळतील?.. मिळतील का?.. की नाहीच?”
स्वत:शीच पुटपुटत चपला सरकवून चालू पडतो.आई बापाकडे पहाते.बाप पुन्हा एकदा घाम पुसतो.आई राजू गेलेल्या दिशेने पहात रहाते.हळूहळू तिच्या डोळ्यात पाणी जमा होऊ लागलंय.ते पुसत ती आत जायला वळते, तोच-
“मी.. मला जरा-” आई पाठमोरी तशीच थांबते.
“कोकम सरबत हवंय!.. साखर जरा जास्त घाल!.. बर्फ असेल आपल्याकडे तर थोडं जास्तच पिईन!”
ती जायला लागते.
“आणि- मिरी-मसाला टाक जरा!.. मोठ्या ग्लासातच दे!”
ती निघून जाते.बाप हुश्श करून लोडाला टेकून बसलेल्या संस्थानिकासारखा ऐसपैस कॉटवर बसून वारा घेत बसलाय..

राज्य (२)

त्याची बेरकी नजर आता डोळ्यांच्या कोपरय़ातून तिच्या भोकाडावर.तिचं भोकाड विरू लागतं तसा तो सरसावतो.
“काही.. काही झालेलं नाही.. अजून मी आहे!.. मी आहे जिवंत!”
“कशाला?”
“आहे, आहे, म्हणजे एवढे दिवस जे काही केलं-”
“काय केलंत? ही एवढी तीन-तीन मुलं जन्माला घातलीत!”
“त्याना काय कमी लागतं?”
“नणंदांची लग्नं, दिरांच्या मुंजी.. कर्जाचा हा डोंगर.खिशात नाही काय आणि रूबाब हाय फाय!”
वाद नेहेमीच्याच रस्त्यावर येतोय हे बघून त्याची भीड चेपते.तो आणखी सरसावतो.
“कुणासाठी मर मर मरत होतो एवढा? कुणासाठी-”
“अंगावर येऊ नका! काय उपकार केलेत? आपल्या प्रजेला खायला, प्यायला, ल्यायला कुणी शेजारय़ांनी घालायचं? काय गरज होती ऐपत नसताना एवढे सण, समारंभ, लग्नं-मुंजी एवढ्या थाटामाटात करायची? कर्ज वाढवायची?”
तो हात झटकतो, “झालं ते गेलं!”
“कुठे? काशीत?”
त्याला पर्याय नाही, तो हात चोळत कॉटवर बसतो.तिचं चालूच.
“मोठ्याला लाडावून ठेवलंत.तो आपला पुतळ्यासारखा सतत नाक्यावर!”
“शिंग फुटली त्याला आता! कुणी तोंडाला लागायचं त्याच्या?”
“मी आहे की! मी आहेच इथे सगळ्यांचं सगळं सहन करायला वर्षानुवर्षं!”
तो निर्लज्ज झालेला, “मग आता काय करायचं? सांग!”
ती क्षणभर त्याच्याकडे पहाते.तो दचकून न दचकल्याचं दाखवत अंदाज घेतोय.आत्तापर्यंत बसलेली ती उठून त्याच्याजवळ येते.
“केशीऽऽवाऽऽ माधीवाऽऽ.. करायचं! एकमेकांच्या खांद्यावर हात ठेऊन! पेटी वाजावा तुम्ही, मी गाते! शेजारी आहेतच भीका द्यायला! नाहीच पुरलं तर लोकल ट्रेनमधे जाऊ! तरीही नाही झालं तर..” ती मुद्दाम थांबते.
“तर काय?”
ती त्या संधीची वाटच पहात असलेली.महारोग्यासारखी हाताची बोटं आत वळवते, “स्वयंरोजगार योजनेसाठी अर्ज करू! मग काय कमी आहे?”
“तुझ्यापुढे बोलायचं म्हणजे अगदी-”
“काही बाकी ठेवलंत?”
तो लगेच साळसूद झालाय.
“हे बघ! आता जे झालं ते झालं! त्याला काही इलाज आहे?.. काय करायचं सांग! सतत तेच तेच बोलून काय उपयोग आहे? आहे त्या परिस्थितीत मी काय कमी केलं घरासाठी? आता वेळंच तशी आली त्याला कोण काय करणार? मला काय काळजी नाही तुम्हा सगळ्यांची? होईल काहीतरी! पडू यातूनही बाहेर!बाबा आजारी पडले.. एवढं मोठं आजारपण! त्यावेळी कफल्लक नव्हतो झालो! नाही सावरलो त्यातून? मग? काय कठीण आहे? फारसं काही झालेलं नाहीए! बघू.. काही तरी करू.. होईल काही.. जमेल बहुतेक.. आपल्याला काहीतरी करावं लागेल.. करू!ऽऽ.. आता असं एकदम-”
त्याचं बोलणं ऐकत ती अवाक् झालेली.अचानक त्याच्या पायाशी साष्टांग लोटांगण घालते.
“अगं अगं हे काय? मला काय-”
ती उठते.शांतपणे हात जोडून उभी रहाते.डोळे मिटून.तो भांबावल्यासारखा.ती उजवा हात वर करते.तो घाबरलेला.ती घंटा वाजवल्यासारखा हात हलवते.तो दचकतो.ती पुन्हा मनोभावे हात जोडून उभी रहाते.तो उदास.ती आतल्या खोलीत जायला वळते.त्याचवेळी बाहेरून यायचं दार हळूच किलकिलं होतं.दोन्ही दरवाज्यांमधून एक बारीक केलेल्या, उभ्या राहिलेल्या केसांचं, जाड काचांच्या चष्म्याचं डोकं आत डोकावतं.
“मी आत येऊ?.. की नको येऊ?”
तो आणि ती दोघांचंही तिकडे लक्षं नाही.
“शुक् शुक्! येऊ ना?.. की नकोच येऊ?.. आई, बाबा.. सांगा ना?”
बाप कॉटवर स्वस्थं बसतो.घाम पुसत.आई पुजेहून घरी निघाल्यासारखी, उचललेल्या तळहातावर पुजेचं ताह्मण घेऊन.परंपरागत पोजमधे थांबते.पाठीवर ओझं असलेला कॉलेजवयीन मुलगा डोकं पूर्ण बाहेर काढून हमालासारखा वाकत आत येतो.
“काही झालंय?.. की काहीच झालेलं नाहीये?.. आई तू तरी.. आणि बाबा! तुम्ही या वेळेला घरी?.. सहज की मुद्दाम?.. थांबणार की परत जाणार?” दोघांकडे बघत राहिलेला.आई यांत्रिकपणे एकदम खालच्या आवाजात बोलू लागते.
“राजू तू जेऊन घेतोस नं? ये चल् आत ये!”
राजू बापाकडे पहात पहात आईच्या हाताला धरून लहान मूल जातं, तसा आत जातो...

राज्य (१)

टळटळीत दुपार.एक पंचावन्न-छपन्नचा बुटका, टकला, जाडगेलासा इसम वाघ मागे लागल्यासारखा धावतोय.अस्ताव्यस्त कपडे, हातातल्या रूमालाच्या बोळ्याने टकलावरचा घाम पुसतोय.हातात जेवणाचा डबा असलेली रेक्झिनची आकारहीन बॅग.घाईघाईने एका जुन्या चाळीतल्या दोन खणांच्या जागेत शिरतो.बाहेरची चाहूल घेतो.आतलीही चाहूल घेतो.आत यायचं दार बंद करून घेतो.
बाहेरच्या खोलीच्या डाव्या बाजूला सरकतो.इथे असलेल्या उघड्या खिडकीखालच्या टेबलावर हळूच बॅग ठेवतो.चटकन् खिडकीपासून बाजूला होतो.अंगातला शर्ट काढून तो उड्या मा-मारून भिंतीवरच्या खुंटीला अडकवतो.भिजलेला, अंगाला घट्टं चिकटलेला गंजीफ्रॉक डोक्यातून काढत असतानाच आतल्या खोलीतून एक उंच, हडकुळी पन्नाशीची बाई बाहेर येते.तिची नजर त्या पुरूषावर पडते आणि ती पांढरीफटक पडते.
“ब-बा-बाऽईऽऽ... चो-चो-चोऽर... चोऽऽरऽऽ”
पुरूषाच्या डोक्यातून न निघणारा गंजीफ्रॉक त्या बाईच्या ओरडण्यामुळे आणखीच अडकून रहातो.तो कसातरी तिला तो तो आहे, चोर नाही असं सांगायच्या प्रयत्नात तिच्या जवळ जातोय.तो जवळ येतोय हे पाहून ती ’चोऽऽरऽऽ’ असं बोंबलत बंद दाराकडे धाव घेते.तो तिचा हात घट्ट धरून तिला अडवायचा प्रयत्न करतो.तिच्या आणि त्याच्या परस्परविरोधी शरीरयष्टींमुळे ते त्याला फार अवघड जातंय.पण तो यशस्वी होतो.ती आता थरथर कापायला लागलीय.तो कसाबसा डोक्यात अडकलेल्या त्या गंजीफ्रॉकमधून कुठूनतरी डोकं बाहेर काढून इकडेतिकडे बघत हळू आवाजात तिला समजवण्याचा प्रयत्न करू लागतो.
“अगंऽ शू:ऽऽ मी आहे मी!”
ती त्याच्याकडे बघायलाच तयार नाही.तो त्याच्या त्या अडकलेल्या अवस्थेत तिला स्वत:कडे वळवायच्या प्रयत्नात,“अगं मीऽमी आहे मीऽ”
बाई थरथर कापत, घामाघूम होऊन कशीबशी त्याच्याकडे पहाते.त्या अवतारात तिला तो पटकन् ओळखता येत नाही.ओळखल्यावर ती शेर होते.त्याला कोपरापासून हात जोडते.तिचा आवाज चांगलाच खडा आहे.
“तुम्हीऽऽ.. कमाल आहे बाबा तुमची!”
“शू:ऽऽ माझी कसली कमाल?” इकडे तिकडे बघतोय.
“मग कुणाची?ऽऽ ऊन लागतं म्हणून का कुणी गंजीफ्राक काढून डोक्याला गुंडाळतं?ऽऽ आणि तसंच घरात- हॅ हॅ हॅ हॅऽऽ”
तिचा खडा आवाज आणि सातमजली हास्य थांबवायला तो तिच्याभोवतीने शू:ऽऽ शू:ऽऽ करत नाचू लागतो.महात्प्रयासानंतर ती थांबते,“ही ही तुझी अक्कल! बेअक्कल!” गंजीफ्रॉक अंगावेगळा करण्यात त्याला आत्ता यश मिळालंय.बाईचा आवाज पूर्ववत खडा झालाय.
“आवाजाला काय झालंय तुमच्या?ऽऽ”
पुरूष पूर्णपणे पकलेला.आपल्या कानांवर गच्चं हात ठेवतो.तोंडाजवळ उलटी मूठ धरून ती मागेपुढे करतो.मग रागारागाने हात वर झटकतो.
“धरणं?.. की- की- कुणाचं वर जाणं? झालंय काय?ऽऽ”
पुरूष चिडून हातानेच ’मी वर गेलोय’ असं सांगू लागतो.
“एवढं कुठलं आलंय आमचं नशीब!” बाई थांबायला तयारच नाही.पुरूषाला नाईलाजाने कुजबुजत्या स्वरात बोलणं भाग पडतं.
“काय बोलतेएस हे काय बोलतेएस?”
“समजायचं तरी काय-” पुरूष दातओठ खात हाताने तिला ’आवाज खाली, आवाज खाली’ असं सांगतोय.तिचा आवाज यंत्रवत पण त्यामुळे विनोदी पद्धतीने खाली आलाय,“-काय समजायचं बाबा माणसानं? काय झालं तरी काय एवढं?”
पुरूष तोंडाजवळ आंगठा नेऊन पाणी आण अशी खूण करतो.
“बाबाऽऽ काय हे तुम्हीऽ आता भर दुपारीसुद्धाऽ हेऽऽ” बाईचा अंगठा स्वत:च्या तोंडाजवळ स्थिरावलेला.पुरूष कपाळावर हात मारून घेतो.आता त्याला नाईलाजाने नॉर्मल आवाजात का होईना बोलणं भाग पडतं.
“पाणी आण! माझे आई! पाणी आण आधी! मग सांगतो काय झालंय ते! जाऽऽ”
ती पाणी आणायला जाते.तो हुऽऽश्श करत खोलीमधोमध असलेल्या कॉटवर बसतो.हातातल्या ओल्या गंजीफ्रॉकनेच वारा घेऊ लागतो.ती पाणी आणते.तो ते घटाघटा पितो.ती खुणेनेच ’काय झालं?’ असं विचारते.तो ’आणखी पाणी आण’ असं खुणेनेच सांगतो...
त्याचं दुसरय़ांदा पाणी पिऊन झालंय हे लक्षात आल्यावर ती आता तिच्या कुजबुजत्या पण इतक्या मोठ्या आवाजात बोलायला लागते की तिचा खडा आवाज बरा.
“काऽऽय झालंऽऽय?”
पुरूषाच्या सहनशीलतेच्या सीमा संपल्याएत.तो उठतो, खिडकीजवळ जाऊन ती बंद करायला लागतो.तोच, “हे काऽय बाबा भलत्यावेळीऽऽ.. लोकं मेली चेष्टा करायला टपलेलीच असतात आणि तुम्ही त्याना-”
“बाईऽ माझे आईऽऽ तू आधी हळू आवाजात बोलशील का?”
बाई पटकन् हाताची घडी तोंडावर बोट ठेऊन कॉटवर बसते.तो तिच्याकडे पाठ करून पूर्ण बेअरिंग घेतो.
“मी.. माझी.. नोकरी सुटली!”
बाई धावत त्याच्याजवळ येते.
“काय? काय? काय? काय?” तो पटकन् उडी मारून दुसरय़ा खुंटीवरचा मुंडा काढतो.चोरासारखा कोपरय़ात जाऊन तो अंगात घालायला लागतो.
“काय म्हणालात?”
पुरूष वेरिएशन देत तेच सांगतो. “ नोकरी सुटली.. माझी!”
बाईच्या डोळ्यात प्रचंड संशय, “सुटली.. का काढलं?”
पुरूष त्राग्याने पळत पळत जाऊन कॉटवर बसतो.
“तू म्हणजे अगदी-”
“हो!ऽऽ” बाईचा आवाज चढलाय.तो तिला केविलवाण्या पद्धतीने ’हळू बोल, हळू बोल’ असं सांगायच्या प्रयत्नात आहे पण ती आता जुमानत नाही, “काढलं आणि सुटलं यातला फरक मी तुम्हाला सांगू?.. तरी तुम्हाला सांगत होते त्या सुलेमानच्या नादी नका लागू!.. त्याच्या नादी लागून ऑफिसच्या मालकीची ती नेरूळची जागा विकलीत! विकलीत ना?”
पुरूषाची नजर आता बेरकी झालीय.तो उठतो.हात झटकतो.बंद दरवाज्याजवळ जाऊन उभा रहातो.
“मी.. कुठे? माझा काय संबंध? मला- मी-”
“मी, मला, माझेचे वाक्यात उपयोग बंद करा!”
एकदम रडायलाच लागते.तो कावराबावरा.त्याला काय करावं सुचत नाही.तो नुसता तिच्या आजूबाजूनी शू: शू: करत बंद खिडकी दरवाज्याकडे पहात रहातो.तिचं चालूच.
“जळ्ळं माझं नशीबंच दरिद्री!.. बापाकडे सगळं होतं.. ते होत्याचं नव्हतं बघायची पाळी आली.. इथे आले.. इथे आधीच ठणठणाट! जरासं सुदरत होतं ते ही आता.. त्या.. पठाणाकडून पैसे घेऊन तिसरय़ांनाच व्याजाने दिलेत.. सावकार तुम्ही.. ही तुमची अक्कल!.. ते परत घेण्याची ताकत नाही.. वर ही ही जागा विकायची भानगड.. झाला झाला सत्यानाऽऽश!..
तोंडात पदर कोंबून भोकाड पसरते...

ग्लोबल झालिंया कळे...(११)

भाग १० इथे वाचा
आपल्याला आलेल्या रागाचा आपल्या कामावर परिणाम होता कामा नये याची काळजी टोकेकर (अति) काळजीपूर्वक घेत असत.गेलेल्या कदमला नंतर कधीही सुनवता येईल असा विचार करून ते आत्ता आपल्यासमोर काय काम आहे? या विचारावर आले आणि मग निशीकडे वळले, “हं काय गोरंबेऽ”
निशी आता इकडे तिकडे पहायला लागला.टोकेकर कधीही एकाच प्रकारे संबोधत नसत.म्हणजे निशी तर निशी कायम, असं नाही.निशी, निशीगंध असं वेगवेगळ्या प्रकारे वेगवेगळ्या वेळी.निशीला गोरंबे या त्याच्या आडनावानं आख्या जगात कुणीच हाक मारायचं नाही.टोकेकर सोडून.निशीचा ऊर नेहेमीप्रमाणे धपापत होता.श्वासाला धुमारे फुटल्यासारखा त्याचा श्वासोच्छवास नेहेमीच होत असे.
“आधी तू जरा लांब उभा रहा.हं!... अरे! हे असं-” सर्वप्रथम टोकेकरांच्या अंगात गाडगेबाबा संचारले.त्यानी केबिनमधलं ते एवढसं डेस्क साफ करायला घेतलं.त्यावरचे ऐवज ते न्याहाळू लागले.महत्वाचे असलेले आणि नसलेलेही.दोन्ही सारख्याच जागरूकतेने.
“हेऽहेऽ आंजर्ल्याचं प्रिंट आऊट आणिऽ हेऽ करकेरय़ाऽ–” -निशी.
“थांब थांब हे आंजर्लेकरचं कशावरून? आणि हे करकेराचं?” मूलभूत संशोधन करणारय़ांना मूलभूत प्रश्न उभे करायची सवयच असते.टोकेकर अपवाद नव्हते.प्रिंट आऊट्स ते उलटसुलट करून बघायला लागले.जवळ, दूर असं धरून गुप्तहेरासारखे न्याहाळू लागले.निशीला वाटायला लागलं आता बहुतेक हे वास घेऊनच छडा लावणार कुणाचा प्रिंट आऊट कुठला याचा.
“अरे! अरे! हा कॉम्प्युटर प्रिंट आऊट आहे-”
“होऽ मगऽ मगऽ”
“अरेऽ वरच्या कोपरय़ात कुणाच्या कामाचं हे प्रिंट आऊट आहे त्याचं नाव छापलेलं असतं! हऽहऽ लक्षातच आलं नाही माझ्या हऽहऽ”
निशीला आता अनावर जांभया यायला सुरवात झाली.
“ही कुणाची कॅश?-”
“बॅं- बॅंकेचीऽ ऑऽहॉऽऽ-”
“ते खरं रे पण कुणाची कुठली? तुझी, त्या ह्याची आणि त्या...”
सगळ्या नोटा सारख्या.म्हणजे मूल्यं वेगवेगळं पण तरी सारख्याच.बंडलं सारखी.निशीनं गोंधळलेल्या अवस्थेत सगळी कॅश एकत्र केलेली.प्रत्येक कॅशियरची कॅश वेगवेगळी ठेवली असती तर प्रत्येकाची आणि एकूण अशी कॅश लवकर टॅली झाली असती.आता प्रॉब्लेम आणखी अवघड.
कमावलेल्या शांतपणे ’असू दे! असू दे’ म्हणत टोकेकरांचे हात, डोकं, मन- सगळं सरावलेलं- चालू झालं.निशी उभ्या उभ्या पेंगू लागला.काम चालू असताना टोकेकर झालेला प्रॉब्लेम कसा सॉल्व्ह करायचा ते तोंडाने सांगत होते.कॉम्प्युटर लॉग आऊट होऊ नये म्हणून काळजी घेत होते.कॉम्प्युटरवरून फिगर मिळवत होते.कॅश काऊंट करत होते.बंडलं बांधत होते.निशी हूं हूं असे हुंकार भरत डुलक्या काढत होता.
पंधराव्या मिन्टाला सगळे फरक बिरक शोधून टोकेकरांनी संपूर्ण कॅश टॅली केली.निशीच्या चुका पांडेकडून चेक्स मागवून दुरूस्त केल्या.हि ज्याची जबाबदारी तो कॅश इनचार्ज पांडे या सगळ्याकडे पाठ फिरवून आलेल्या पाहुण्याबरोबर हास्यविनोद करतच राहिला.
निशीचं नशीब बलवत्तर होतं.चुका दुरूस्त होण्यासारख्या होत्या.निशीला खड्ड्यात घालणारय़ा नव्हत्या.निशी आता पूर्णपणे जागा झाला.पुढचा मार्गशीर्ष गुरूवार तरी इमानेइतबारे पाळण्याचं त्यानं स्वत:च स्वत:ला वचन दिलं आणि आधी मनोमन सुपेला साष्टांग दंडवत घातला... स्वत: जगलास आणि मलाही जगवलंस रे बाबा...

...थॅंक्यू! थॅंक्यू! अच्छाऽ पांडेजीऽअच्छाऽकनवाळेजीऽ– आपलं हे कनवाळेऽ अरे होऽ पांडेजीऽमेहेमानजी को भी अच्छेऽ थॅक्यू!” सगळं झाल्यावर टोकेकरच सगळ्यांचे आभार मानत सुटले.एटिकेट्स पाळण्याचं त्यांचं लिमिटही जरा वेगळंच होतं.
“अच्छेऽअच्छेऽऽहॅऽहॅऽहॅऽ...” पांडेजी पुन्हापुन्हा खुदखुदत राहिले.
तेव्हा कदम त्याचं कटिंग आटपून परतत होता, अगदी वेळेवर आणि आता घरी जायच्या वेळेला लफडा नको असा सावध पवित्रा घेत टोकेकर त्याला बघून टॉयलेटकडे धावले...

मोहिनी आणि कबीर (४)

भाग ३ इथे वाचा!
“सफाई द्यायचीए तुम्हाला?”
“ते माझ्या वकीलाचं काम आहे मिस्- मिस् जेलर!... तुम्ही ड्युटीवर नसताना खास मला भेटायला आलाहात... माझी विचारपूस करताहात... तुमचा माणसावर विश्वास आहे म्हणता... मी सांगेन ते खरं वाटेल तुम्हाला?
“कबीर! माणसावरचा माझा विश्वास शेवटपर्यंत राहील! तुमच्या डिटेल्समधे मला स्वारस्य नाहिए, तरीही तुमची तुमच्या दृष्टीने काही बाजू असेल ती ऐकून घ्यायची आहे!
कबीर हसतोय, “मला काही बाजू आहे म्हणता?”
“जनावराच्या वागण्यालाही काही मोटिव्ह असतं कबीर!”
“शाबास! शाब्बास! मला जनावरच बनवून टाकलंत! थॅंक्यू!”
“नो मेंशन प्लीज! आय एम सॉरी, मी, तुम्हाला जनावर नाही म्हणाले! बुद्धी नसलेला प्राणीही काही एक हेतूनं वागतो! तुम्ही तर बुद्धिवान, एक संवेदनशील कलाकार, यशस्वी-”
“तुम्ही माझं कौतुक करताय का मला जोड्याने मारताय?”
“ह ह ह... ते समजण्याइतके चतुर तुम्ही आहात कबीर पण तरीही... शरीर... ह्या वस्तुपलिकडे तुम्हाला नाही जाता आलं!”
कबीरला हे थेट बोलणं अपेक्षित नसावं.तो चमकतो.मोहिनी त्याचे भाव निरखतेय, “वा!... तुम्ही चांगला अभिनयही करता तर!”
कबीर स्वत:शी बोलल्यासारखा पुटपुटू लागतो, “शरीर... शरीर... त्या पलिकडे काही असतं?”
“बरंच काही!...”
कबीर सुस्कारा सोडतो.मग अचानक सरसावतो, “तुमचं- तुमचं लग्नं झालंय?”
“त्याचा काय संबंध आहे इथे?”
“ओके! ओके! तुमचं वय काय असेल?- ओ! अगेन आय एम सॉरी!- माझा अंदाज सांगतो.तीस-पस्तीस...”
“पुढे?”
“असं समजूया तुमचं लग्नं अजून झालेलंच नाही किंवा झालेलं असेल तर तर तुमच्या या नोकरीमुळे, तुमच्या नवरय़ापासून तुम्हाला लांबच रहायला लागलंय सतत...”
“ओके! मग?”
“विस्फोट नाही होत तुमचा?”
“माझ्या विस्फोटाचं काय ते बघायला माझी मी समर्थ आहे कबीर!... आपण तुमच्याबद्दल बोलतोय, तुमचा विस्फोट झाला असं गृहित धरूया! अशा विस्फोटाच्या वेळी तुम्ही काय केलंत?”
“विस्फोट!... माझा विस्फोट दूरच राहिला मिसेस- मिस- जेलर!... भलत्याच ज्वालामुखीला मला सामोरं जावं लागलं!...
मोहिनी बारकाईने कबीरकडे पहात एक खुर्ची सरकवून घेते.बसते.
“कधीची गोष्टं ही?... बसा कबीर तुम्हीही हवं तर! बसा!”
“नाही... ठीक आहे... नुकताच... स्कूल ऑफ आर्टला जायला लागलो होतो! हट्टाने!... शिकवण्या करून मॅट्रिक झालो... बाप सिनेमाची पोस्टरं रंगवायचा, दारू पि-पिऊन मरून गेला!... आई आणि मी... मॅट्रिक झालो, ओळखीनं एका सोन्याचांदीच्या पेढीवर सेल्समन म्हणून लागलो... चांगलं चाललं होतं... काही कामासाठी शेटच्या घरी जावं लागलं एक दिवस... तिथे होता तो ज्वालामुखी... मी सोळासतरा वर्षाचा, ती... माझी आई शोभेल... स्वत:च्या अभोगीपणाचा सूड उगवायला तिला मीच सापडलो-”
“तुम्हाला बरं वाईट निश्चित कळत होतं तेव्हा कबीर!”
“बरं आणि वाईट... सोळा वर्षाचा चवताळलेला तरूण एवढंच माझं अस्तित्व होतं तेव्हा... मला झुलवून झुलवून खिदळणारय़ा शेटाणीवर माझ्याकडून एक दिवस हल्ला... त्याच्या दुसरय़ाच दिवशी चोरीचं बालंट येऊन मला माझी नोकरी गमवावी लागली...”
“हे सगळं होण्याआधी तुम्ही शांतपणे काही गोष्टी शेटच्या कानावर घालू शकला असता! शेटची मर्जी होती नं तुमच्यावर?”
“पहिल्याच भेटीत तिनं... सज्जड दम भरला होता... मला शिक्षण पूर्ण करायचं होतं... नोकरी सोडून भीक मागत फिरावं लागलं असतं...”
“पुढे-”
“नोकरी सुटलीच! का सुटली याचं कारण कुणाला सांगू शकत नव्हतो... मग काही रात्री रस्ते किंवा भिंती रंगवायला मिळाल्या तरच पोट भरत होतो... त्याच दरम्यान नफिसा माझा आयुष्यात आली... माझ्या क्लासमधली...”
कबीर बोलता बोलता थांबला.शून्यात गेला.मोहिनीला त्याला काही वेळ देणं भाग होतं...

ग्लोबल झालिंया कळे...(१०)

भाग ९ इथे वाचा
... सव्वापाच वाजून गेलेले.पसारा आणखी वाढलेला.आले किती गेले किती देवाला माहित.नाहीतर सुपेला.हरे राम हरे हरे... कुठून सुरवात करावी हे निशीला समजत नव्हतं आणि आता सुरक्षारक्षक, कॅशप्यूनही काट्यावर आलेले...
सिंगल लॉक, डबल लॉक म्हणजे नोटांची बंडलं, सुट्या नोटा, नाणी सगळं समोर, सभोवार पसरलेलं.चष्मा काढत, पुन्हा घालत, डोक्यावरच्या करड्या केसांमधून मळ जमलेली नखं खुपसून खुपसून निशी हैराण झाला.मग कॅशप्यून कदमनं सुचवलं म्हणून बरीच खुडबुड करत शेवटी एकदाची प्रिंट कमांड दिली.त्याने केलेल्या रोखीच्या आदानप्रदानाची गोळाबेरीज मेन प्रिंटरवर कागदावर उतरणार होती...
दुपारी चारसाडेचारपर्यंत शाखेत अंधार पसरतोच.बाहेर रस्त्यावर, इतरत्र अजून लख्ख उजेड असतो.आस्थापनखर्च कमी होण्यात आतला अंधार-चारसाडेचारचा हातभारच लावतो.
जुन्या ब्लॅक अ‍ॅंड व्हाईट सिनेमात पडक्या भूतबंगल्याचा रखवालदार जसा अर्धवट अंधारात वावरताना दिसतो तसे टोकेकर आता आतल्या-शाखेतल्या अंधारात वावरताना दिसत होते.इकडे तिकडे बघत.कशासाठी? आपण बॅंकेने नेमून दिलेल्या वेळेआधी बाहेर पडतोय हे कुणी पहात नाहिए ना, हे बघण्यासाठी? की कशाचा तरी रहस्यभेद करण्यासाठी? कसला?...
पडक्या भिंतीवरून रखवालदाराचा क्लोज उगवावा तसे टोकेकर निशीच्या केबिनच्या काचेतून डोकावले.न बोलता पहात राहिले.चुळबुळणारा निशी असहाय्यपणे रोख रकमेचे वाटे चिवडत मोजायचा प्रयत्न करत होता.नोटांचे डिनॉमिनेशन्स लिहून घेत होता.खोडत होता.एकदा तर त्याने बोटाला थुंकी लावून त्यानेच खोडण्याचा प्रयत्न केला.छॅ:ऽऽऽ करून नैराश्याला वाट करून देत असतानाच त्याला समोरच्या काचेतून डोकावणारे टोकेकर दिसले आणि तो दचकला.त्याचा मूळचा आणि रोखीच्या आजच्या व्यवहारानंतर झालेला असा एकूण अवतार तसंच त्याचं दचकणं एवढं भयंकर होतं की त्या सगळ्याने टोकेकरही दचकले.दचकवा-दचकवीच्या या खेळानंतर नेहेमीच्या अतिसमंजस स्वरात टोकेकर म्हणाले,
“काय रे निशिगंध... डिफरन्स लागतोय?”
“अंऽआंऽऽअंऽ...” असे निरर्थक आवाज फक्त निशीलाच जमायचे.
“काय विचारतोय मी... टॅली होत नाहीये का?”टोकेकरांचं अतिसमंजसपणाचं अपर लिमिट बरंच वरचं होतं.निशीला कोण एवढं समजून घेणार?
“होऽअहोऽस्स्... बघा हो... काय सुचतच नाहीयेऽ... ही त्याची- त्या आंजर्ल्याची कॅश... ही त्या करकेरय़ाची... माझी कुठली?... ही... का ही?... हे... प्रिंट आऊट पण असं आलंय... आकडे सोडून सगळं नीट दिसतंय... ह्या काळ्या मुंग्या आहेत की आकडेच... हेऽ... फसवलं हो त्या बंड्यानं... मला कॅशमधे बसवलं... स्सऑऽ– नाहिये ना कुठे इथे?... नाहीतर हजामत... हा शेजारचा आंज्या आणि हा कानडी ×××-ऑ-”
“मदत करू का?... अं? करू मदत?”
टोकेकर अतिसमंजसपणाकडून सौजन्यशीलतेकडे वळत.तसे ते वळले आणि निशीने पुन्हा काही निरर्थक उच्चारांची पुंगळी हवेत सोडली.
“अरे हो! पण तुझ्या साहेबांना- तुमच्या कॅशच्या इनचार्ज ऑफिसरला विचारावं लागेल.त्याची परवानगी घेतल्याशिवाय मी आत, केबिनमधे येणं हे बॅंकेच्या नियमांना-” टोकेकर अतिसौजन्यशीलतेच्या मळ्यात आता तळ्यात-मळ्यात करू लागले.नेहेमीप्रमाणेच.
“ओ-ओ-तुमच्याऽयलाऽ टोकेकर! घुसा घुसा आता केबिनमधे ×××! हा ×××××× बारा वाजवनार आमच्ये इतेच!-”
“घॉसा! घॉसा!”
आधी कॅशप्यून कदम करवादला, पोटाला चिमटा बसल्यासारखा आणि मागोमाग सुरक्षारक्षक कनवाळेनी तोबरा भरून अनुमोदन दिलं.तरीही-
“बघ रे निशिगंध... हे सांगताहेत घुसा म्हणून पण उद्या बॅंकेने काही ऑब्जेक्शन घेतलं तर-”
आता कदम खसपटलाच.
“ओऽ तुमच्यायलाऽऽ ऽ#$%&*!@#$%&*!:;’”#$@!~&*... च्यामारी-”
“खॉक् खॉक् खॉऽऽ” सुरक्षारक्षक कनवाळे.
“च्यामारीऽऽ आतापरेंत सलूनमधी पोचून दोन चार कटिंगपन झाली आस्ती!”
कदम फावल्या वेळेत बॅंकेत काम करायचा.
“पांडेजी आ सकता हुं मैं अंदर- कॅशकेबिनमें?” टोकेकर विनम्रता वगैरे कोळून प्यालेले.
“हाये हाये ह्ये बगा कनवाळे! ओऽ टोक्येकरऽ तुमच्याऽऽआताऽ ‍^@#$$$$!%^&*+###@@!&&&!!ऽ–”
“जॉऊ द्येऽरे कॉदम जॉऊ द्ये- खॉ खॉक् खॉ:ऽऽ”
“बगा ना बगाऽ च्यामारीऽ परपरांतीयांना बगा लोनी लावतात कश्येऽ ओ ओ टोक्येकर ह्ये परपरांतीय हगले ना...”
कदम नावाच्या भूमिपुत्राचा संताप आता अनावर झाला.
कॅशचा ऑफिसर पांडे अगदी शेवटच्या पिंजरय़ात- केबिनमधे आपल्या मेव्हण्याबरोबर बसला होता.पांडे ’नुकताच’ बदली होऊन आलेला.मेव्हणा ’अगदी नुकताच’.मुलखाची ख्यालीखुशाली, मेव्हण्याला आकर्षून घेणारं शहराचं मोहकपण या सगळ्यावरची त्यांची चर्चा चांगलीच रंगात आली होती.
“हाऽहाऽहाऽ आइये टोकेकरजीऽऽ आइयेऽऽ आपहीका तो है कैस कैबन! हॅऽहॅऽहॅऽहॅ”
पांडेजी आपल्या प्रांताला जागून मिठ्ठास बोलले आणि हास्याची लकेर त्यानी उगाच चांगलीच वाढवत नेली.
पण आता टोकेकर कदममधे अडकले होते.तो वैतागून तिथून निघून गेलाय.पूर्णपणे.हे बघून ते कनवाळेना म्हणाले,“हाऽहऽहऽ... काय शिबीर आहे कदमचं? की संचलन?”
“खॉऽऽखॉक्ऽखॉक् कुटलं होऽ आनि येक कटिंग भाद्रून येतो म्हनलाऽ तुमी व्हा आत हॉ हॉ”
“माझी बिनपाण्याची करायला बघत होता...”
टोकेकर तीव्र नाराजीने कदम गेलेल्या दिशेकडे बघत मनातल्या मनात दातओठ खात राहिले.मग चपापून त्यानी इकडे तिकडे बघितलं.आपण मनातल्या मनात कदमचा केलेला उद्धार कुणापर्यंत पोचला तर नाही ना अशी शंका त्याना वारंवार येत राहिली...

यंव रे यंव!

यंव रे यंव!
एक वाक्‍प्रचार आठवला यंव रे यंव!
भातुकलीच्या खेळात भांडताना मुलं दम देतात माझ्या मनासारखं नाही केलंस तर ’आण्णांना’ उपोषण करायला लावीन! (आज लोकसत्तामधलं प्रशांत कुलकर्णींचं व्यंगचित्र) यंव रे यंव!
मेधाताई पण चालल्या दिल्लीला आण्णांच्या सोबतीला यंव रे यंव!
रामदेव आधीच निघून गेले स्त्रीवेषात! यंव रे यंव!
मनमोहन आता पत्रकारांशी मुक्तभाषण करू लागले! यंव रे यंव!
त्या भाषणामुळे बांगलादेशात गदारोळ माजला! यंव रे यंव!
गल्लीतली समस्या नक्की कोणती? पार्कींगची की पार्किंगमुळे गल्लीतून चालता न येण्याची! यंव रे यंव!
दिल्लीपासून गल्लीपर्यंत यंव रे यंव!
यंव यंव यंव! यंव रे यंव!
एक फ्रिक आऊट पोस्ट!
यंव रे यंव!